فلنج

با توجه به توضیحاتی که در قسمت چکیده گفته شد، اتصال فلنج دار تشکیل شده از سه قسمت مجزا می باشد :

1-فلنج ها

2- گسکت ها

3- پیچ ها

به عبارتی ، فلنج ها بصورت قطعه ی دیسکی شکل می باشند که همیشه بصورت جفت به کمک پیچ و مهره دو قطعه را به یکدیگر متصل می سازد و به آسانی باز و بسته می شوند و برای فشارهای کم و زیاد مناسب می باشد. آب بندی بین دو فلنج توسط لای (Gasket) که در بین آنها قرار داده می شود انجام می گیرد. جنس فلنج ها از فولاد و آلیاژهای آن و یا از چدن و استیل و ….. سایر مواد ساخته می شود.

مطابق استاندارد، مشخصات فلنج که شامل موارد ذیل می‌باشد باید بر روی فلنج حک گردد:

۱- نام تجاری تولید کننده فلنج

۲- سایز اسمی لوله (قطر خارجی لوله که فلنج به آن جوش داده خواهد شد)

 ۳- مقدار فشار قابل تحمل (به آن کلاس فلنج هم گفته می‌شود)

۴- شکل سطح فلنج (شکل سطح فلنج مهمترین قسمت تشکیل دهنده یک فلنج می‌باشد)

۵- سوراخ ها (گاهی بعنوان ضخامت دیواره نیز بیان می‌گردد)

 ۶- مواد تشکیل دهنده فلنج (مطابق استاندارد ASTM این عدد بیان کننده مشخصات مواد خام مورد استفاده برای تهیه فلنج می‌باشد)

۷- شماره یا کد مربوط به عملیات حرارتی صورت گرفته بر روی فلنج

انواع فلنج :

فلنج با سطح ساده (Flat Face)

برای اتصال شیرها و اتصالات چدنی و فلنج های غیر فولادی پمپ ها از این نوع فلنج استفاده می گردد. همچنین برای خطوط فشار پائین مانند: (Cooling water-CWR-CWS) كه نشتی زیاد مهم نباشد نیز از این نوع فلنج ها استفاده می شود. جهت آب بندی اتصالات نیز از واشرهایی استفاده می شود كه قطر خارجی آنها برابر قطر خارجی فلنج است. این امر همچنین امكان اتصال دو قطعه را غیر ممكن می کند و در نتیجه امكان شكست قطعات نیز كاهش می­یابد.

در این نوع از فلنچ ها ، سطح یك فلنج كه باید در مقابل سطح دیگر قرار گیرد ، صاف می باشد. معمولاً فلنچ های چدنی و یا فولادی كه در فشارهای كم كاربرد دارند از این نوع ساخته می­شوند.

فلنج با سطح برجسته (RAISED FACE)

در این نوع فلنج ها سطح فلنج که درمقابل فلنج دیگر قرارگرفته و بر روی آن لایی قرار داده می‌شود نسبت به سطح کلی فلنج برجسته تر ساخته می‌شود. بر اساس استاندارد مقدار برجستگی درتمام اندازه‌ها برای کلاسهای ۱۵۰و ۳۰۰ برابر ۱٫۶ میلی متر وکلاسهای بالاتر، برابر ۶٫۴ میلی متر  می‌باشد. در قسمت برجستگی ممکن است سطح کاملاً صیقلی (smooth finish) و یا دارای شیار (serrated finish) باشد واین شیارها یابصورت هم مرکز ویا حلزونی می‌باشد که روش ساخت آن در استاندارد (mss-sp-6) مشخص گردیده است (معمولاً عمق شیارها ۰٫۴میلی متر وفاصله آن از هم ۰٫۸ میلی متر می‌باشد).

 Weld Neck Flange یا فلنج گلودار جوشی:

فلنج گلودار دارای یک گردن مخروطی است که شعاع این گردن در انتها با قطر لوله برابر و به آن جوش می‌شود. وجود این گردن باعث تقویت تحمل فلنج می‌گردد. این نوع فلنج برای تحمل فشارهای بالا و دماهای زیر صفر و همچنین بارهای نوسانی و ارتعاشی مناسب است.

Blind Flange یا فلنج کور:

یک صفحه گرد بسته که در پایان مسیر لوله کشی و مسیرهای دارای فشار به کار می‌رود. این نوع فلنج و همچنین پیچ‌های آن عموماً فشار بیشتری نسبت به دیگر فلنج‌ها تحمل می‌کند که بیشترین مقدار این فشار در مرکز آن قرار دارد. با توجه به کلاس ، فلنج می‌تواند فشار متناسب را تحمل کند.

Slip on Flange یا فلنج روکار:

این نوع فلنج در سرویسهای معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نصب آن ساده است و مقاومت آن در برابر فشار داخلی دو سوم ، و در برابر بار خستگی ، یک سوم فلنج گردندار و هزینه نصب آن مقداری بالاتر است.

Lap joint Flange یا فلنج لبه دار:

همانند فلنج معمولی است که لایه پایینی وجود نداشته و انتهای آن تخت است و یا به اصطلاح پخ دارد و لوله در سر دیگر جوش لب به لب می‌شود. این فلنج با سیال تماس ندارد و هزینه آن از فلنج گردندار یک سوم بیشتر است و مقاومت در برابر خستگی آن ، تنها یک دهم فلنج گردن دار است.

Socket weld Flange یا فلنج با جوش محفظه ای:

همانطور که از اسم آن پیداست این فلنج محفظه‌ای دارد که لوله درون آن قرار می‌گیرد. اگر این فلنج از داخل هم جوشکاری شود، مقاومت در برابر خستگی آن ، یک و نیم برابر و مقومت استاتیکی آن برابر فلنج Slip on می‌شود.

Screw Flange یا فلنج رزوه ای :

درون این فلنج‌ها رزوه کار شده است و لوله می‌تواند درون آن پیچ شود. از مزایای این فلنج‌ها ، عدم احتیاج آنها به جوشکاری است. البته در صورت لزوم و فشارهای بالا می‌توان از جوش نیز در آنها استفاده کرد. کارایی این فلنج‌ها در فشارهای بالا است.

Orifice Flange یا اریفیس فلنج :

این فلنج در واقع همان فلنج  گلودار و در برخی موارد روکار است که در راستای شعاع دارای سوراخ است. این سوراخ‌ها به منظور اندازه‌گیری جریان سیال مایع یا گاز استفاده می‌شود.